Welke rol speelt het netwerk van jeugdige en ouders? Denk aan emotionele steun, praktische steun, verbinden, etc.
Deze pagina hoort bij de app ‘Familiescan bij scheiding’. De app helpt professionals om een eerste indruk te krijgen van de brede context rond een scheiding. De app is te vinden in de grote appstores en gratis te downloaden voor professionals in de jeugdhulp.
Definitie en achtergronden
Een netwerk bestaat uit individuele mensen die rechtstreeks, of via een omweg, sociaal of professioneel met elkaar verbonden zijn. In de context van scheiding zijn de twee gezinssystemen van het kind het uitgangspunt met daaromheen familie, vrienden, nieuwe partners en stiefkinderen en semi-professionals (denk aan leerkrachten, sportcoaches, hulpverleners, etc). Invloed van het netwerk bestaat al voordat hulpverlening ingeschakeld wordt en kan lang nadat de hulpverlening afgesloten is doorlopen. Het gaat bij de analyse zowel om krachten in het netwerk die een positieve en ondersteunende rol kunnen spelen als die een negatieve en escalerende rol kunnen spelen.
Samen met o.a. een goed functionerende, verzorgende ouder en een goede relatie tussen kind en uitwonende ouder, is steun vanuit de sociale omgeving van groot belang in scheidingssituaties. Een beschermende factor is ook een goede relatie met broertjes en zusjes. De sociale kring van ouders en kinderen raakt vaak verdeeld. Het kind kan daardoor contact verliezen met voor hem of haar belangrijke mensen (zoals grootouders). Als ouders in een manipulatieve strijd zitten, kan zowel het sociale als (semi-)professionele netwerk daar ook (onbewust) een actieve probleemversterkende rol in spelen. Aan de andere kant kan het netwerk ook juist een bron van steun zijn. Het netwerk kan door het eigen gedrag ook een voorbeeldfunctie vervullen.
Instrumenten en technieken bij informatieverzameling
Het is belangrijk om te weten of het netwerk een bron van strijd, of een bron van steun is.
Zinvolle vragen om beantwoord te krijgen zijn o.a.:
• hoe ziet het netwerk van het gezin eruit?
• is er sprake van een nieuw samengesteld gezin?
• is er iemand binnen het netwerk die aanvaardbaar is voor beide ouders en een bemiddelende rol kan spelen?
• is er iemand binnen het netwerk die een steun kan zijn voor de kinderen?
Om zicht te krijgen op deze factor kun je gebruik maken van o.a.:
• dossierinformatie
• ouderschapsplan
• gesprekken met ouders, bij voorkeur samen
• gesprekken met het kind
• gesprekken, met toestemming, met overige informanten uit het netwerk (leerkrachten, familie, huisarts, etc.)
• gesprekken met verwijzer
• oplossingsgerichte gesprekstechnieken
• motiverende gesprekstechnieken
• netwerkinventarisatie-instrumenten (zoals een bolletjesschema of genogram)
Mogelijke interventies specifiek bij deze factor
Interventies kunnen gericht zijn op het versterken en benutten van het netwerk van zowel ouders als kinderen, maar ook op het beperken van negatieve invloeden van bestaande netwerken.
Specifiek voor deze factor kun je denken aan inzet van:
• ouderschapsbemiddeling en/of Omgangsbegeleiding
• hulp gericht op aanpak van stressfactoren, bijvoorbeeld opvoedondersteuning, netwerkversterking, schuldhulpverlening.
