‘Dat is die soap met die vent die ook zo opvliegend kan zijn. Hij gaat dan op z’n borst roffelen met zijn vuisten en daar wordt hij rustig van. Maar bij mij werkt het voor geen meter.’
Dit gezin is aangemeld voor Signs of Safety door Veilig Thuis vanwege ernstig huiselijk geweld tussen vader en moeder. De kinderen zijn herhaaldelijk getuige geweest van dit geweld. Gedurende het traject is er met succes een veiligheidsplan gemaakt. Na verloop van tijd wordt het gezin vanwege een nieuwe en andere zorgwekkende situatie opnieuw aangemeld. Vader en moeder vragen of zij weer Margot als werker kunnen krijgen. Bij het eerste hernieuwde contact met vader en moeder heeft moeder het eindverslag van het voorgaande traject op tafel liggen.
Samen met de jeugdbeschermer betreed ik de kleine woning voor een kennismakingsgesprek. Het halletje voelt gelijk overvol en moeder Ayse gaat ons voor de woonkamer in. ‘Mijn man ligt nog in bed omdat hij slecht heeft geslapen’ zegt moeder. Na een korte kennismaking met moeder valt er een stilte. Ik vraagt of vader bij het gesprek komt zitten, maar moeder weet dat niet. Terwijl ik afweeg wat te doen, krijg ik het idee dat vader in de naastgelegen slaapkamer waarschijnlijk woordelijk ons gesprek kan volgen.
De zorgen om dit gezin zijn groot. Vader is net terug van een tijdelijk huisverbod wegens huiselijk geweld. Er zijn twee jonge zoontjes in het gezin en moeder is zwanger van het derde kind. Wat is wijsheid? Het allerbelangrijkste is dat ze ergens beginnen en de eerste afspraken worden gemaakt. Het gesprek uitstellen omdat vader er niet letterlijk bij zit lijkt een minder goede optie.
Ook tijdens het tweede gesprek zit ik weer alleen met moeder in de woonkamer. ‘Hij komt er misschien wel even bij zitten’, zegt ze. Maar tijdens dit gesprek komt vader alleen even uit de slaapkamer en loopt door het halletje naar het balkon om een sigaret te roken. Onze blikken kruisen elkaar even als hij langs de woonkamer loopt.
De volgende gesprekken voeren we op heldere toon. Als heel duidelijk wordt dat het om de kinderen gaat en het doel is dat zíj geen last hebben van de ruzies van de ouders, zet vader weer een stap. Hij komt geleidelijk aan steeds vaker uit de slaapkamer en in het vierde gesprek schuift hij aan. Vader is een reus van een man en hij zegt of bromt soms wat, geeft commentaar of maakt een grapje. Hij is er nu aan toe om deel te gaan nemen aan de gesprekken.
Wanneer ik hen in een volgend gesprek vraagt wat vader en moeder zoal samen doen, moeten ze even nadenken. Dan vertelt moeder dat ze elke avond naar een Turkse soap kijkt en vader vaak meekijkt. ‘Het is een stomme soap’, zegt vader. ‘Het is een soap met een vent die ook zo opvliegend kan zijn. Die vent gaat dan op z’n borst roffelen met zijn vuisten en daar wordt hij rustig van.’ Vader heeft dit ook geprobeerd als hij geïrriteerd raakt thuis, zo vertelt hij verder. ‘Maar het helpt bij mij van geen meter’, zegt hij.
Er valt een stilte. Dan zegt moeder: ‘Het helpt wel. Als jij gaat roffelen, dan kan ik zien dat je geïrriteerd raakt. Dan kan ik zien dat ik begin te zeuren.’
Zo vinden vader en moeder een aanknopingspunt in hun eigen dagelijks leven om elkaar duidelijk te maken hoe ze zich voelen. In het kader van Signs of Safety worden er duidelijke afspraken gemaakt rondom de momenten dat vader zijn signaal afgeeft. Afgesproken wordt dat ouders elkaar de ruimte geven wanneer er irritaties ontstaan. De ouders bedenken hiervoor het volgende: als het overdag plaatsvindt, dan gaat moeder een uurtje naar de nabijgelegen markt. Als het ’s avonds plaatsvindt dan gaat vader naar de garage van zijn broer. Als vader langer dan een uurtje wegblijft, dan stuurt hij moeder een berichtje.
In het vervolg van het traject blijft deze overeenkomst een ankerpunt waar we nog vaak op teruggrijpen, uiterst serieus en soms ook met humor.
De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.
